akut pankreatit ne demek?

Akut pankreatit, pankreasın ani ve ciddi bir iltihabıdır. Pankreas, karın üst kısmında, mide arkasında yer alan ve sindirimde önemli rol oynayan bir organdır. Akut pankreatit, hafif ve kendiliğinden iyileşen bir durumdan yaşamı tehdit eden bir hastalığa kadar değişen şiddette olabilir.

Nedenleri:

Akut pankreatitin en yaygın nedenleri şunlardır:

• Safra taşı: Safra kesesinde oluşan taşlar, safra kanalını tıkayarak pankreatik sıvının akışını engelleyebilir ve iltihaba neden olabilir. Bu, en sık görülen nedendir.
• Alkol kullanımı: Aşırı alkol tüketimi, pankreasın iltihaplanmasına yol açabilir.
• Yüksek trigliserit seviyeleri: Kandaki trigliseritlerin yüksek olması, pankreatitin gelişme riskini artırır.
• Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, pankreatitin yan etkisi olarak görülebilir.
• Travma: Karın bölgesine alınan darbeler veya ameliyatlar pankreası etkileyebilir.
• Enfeksiyonlar: Bazı viral veya bakteriyel enfeksiyonlar pankreası etkileyebilir.
• Otoimmün hastalıklar: Vücudun kendi dokularına saldırdığı otoimmün hastalıklar pankreatitin bir nedeni olabilir.
• Genetik faktörler: Bazı genetik mutasyonlar pankreatit riskini artırır.
• Pankreas kanseri: Nadir durumlarda, pankreas kanseri akut pankreatitin nedeni olabilir.

Belirtileri:

Akut pankreatitin belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve şiddeti hastalığın ciddiyetine bağlıdır. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Şiddetli karın ağrısı: Genellikle mide bölgesinde başlayan ve sırtınıza yayılabilen şiddetli, ani ve sürekli bir ağrıdır. Ağrı genellikle yemek yedikten sonra kötüleşir.
• Bulantı ve kusma: Şiddetli ağrıyla birlikte sıklıkla görülür.
• Ateş: Enfeksiyon belirtisi olabilir.
• Hızlı kalp atışı: Vücudun strese verdiği bir tepkidir.
• Düşük tansiyon: Şiddetli pankreatit durumlarında görülebilir.
• Sarılık: Gözlerin ve cildin sararması, safra kanallarının tıkanması sonucu olabilir.

Teşhis:

Akut pankreatit teşhisi, aşağıdaki testler kullanılarak konur:

• Kan testleri: Amilaz ve lipaz gibi pankreas enzimlerinin seviyelerini ölçer.
• Karın BT taraması: Pankreasın görüntülerini elde etmek için kullanılır.
• Karın ultrasonu: Pankreasın ve çevresindeki organların görüntülerini elde etmek için kullanılır.

Tedavi:

Akut pankreatitin tedavisi, hastalığın şiddetine bağlı olarak değişir. Tedavi şunları içerebilir:

• Sıvı tedavisi: Vücudun sıvı ve elektrolit dengesini korumak için intravenöz sıvılar verilir.
• Ağrı kesiciler: Şiddetli ağrıyı kontrol altına almak için kullanılır.
• Beslenme desteği: Ağır vakalarda, besinler intravenöz yolla verilir.
• Antibiyotikler: Enfeksiyon gelişirse kullanılır.
• Cerrahi: Bazı durumlarda, safra taşı çıkarılması veya pankreas drenajı için ameliyat gerekebilir.

Komplikasyonlar:

Tedavi edilmezse akut pankreatit ciddi komplikasyonlara yol açabilir, bunlar arasında:

• Pankreas apsesi: Pankreasta irin birikmesi.
• Pankreas nekrozu: Pankreas dokusunun ölümü.
• Akut solunum yetmezliği sendromu (ARDS): Ciğerlerde sıvı birikmesi.
• Böbrek yetmezliği: Böbreklerin düzgün çalışamaması.
• Sepsis: Kan zehirlenmesi.

Akut pankreatit ciddi bir durumdur ve hızlı tedavi gerektirir. Eğer akut pankreatit belirtileri yaşıyorsanız, derhal tıbbi yardım almalısınız. Bu bilgiler tıbbi tavsiye yerine geçmez. Teşhis ve tedavi için mutlaka bir doktora danışmanız gerekmektedir.